والاترین مکتب‏

مکتب اهل بیت علیهم السلام که در حقیقت توضیحى جامع و تفسیرى کامل بر آیات قرآن مجید و بیان کننده‏ى سنّت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم است راهنماى انسان به سوى سعادت دنیا و آخرت و ضامن امنیت و آرامش در دنیا و رفاه و آسایش ابدى در آخرت است.

در این مکتب انسان ساز تمام ملکات مثبت باطنى و زیبایى‏هاى اخلاقى وحسنات باطنى بیان شده و نسبت به همه‏ى زشتى‏هاى اخلاقى به انسان هشدار داده‏اند.

آنچه در این دو زمینه براى آبادى دنیا و آخرت بیان شده، آگاهانه و به جرأت مى‏توان گفت که در هیچ مکتب و مدرسه‏اى و در هیچ آموزشگاه و دانشگاهى و از طرف هیچ استادى بیان نشده است.

من تا حدّى به خاطر نیازى که براى سخنرانى‏ها و نوشتن کتاب‏هایم داشته‏ام به کتاب‏هاى اخلاقى و روانکاوى و روانشناسى شرق و غرب بویژه به نوشته‏ها و مقالات اساتید معروف یونان زمین و اسکندریه‏ى قدیم و پارسیان حکیم و فلوطونیان جدید و اروپاییان قرون وسطى و قرن هیجدهم به بعد مراجعه داشته و به دقت آنها را بررسى کرده‏ام، خدا را گواه مى‏گیرم و به همه‏ى حقایق سوگند مى‏خورم آنچه در مسائل اخلاقى و روانى در مکتب اهل بیت دیده‏ام نمونه‏اش را در جایى نیافته‏ام.

بى‏توجهى به مدرسه‏ى اهل بیت و بى‏خبرى از حقایقى که آن بزرگواران براى‏ انسان‏سازى بیان کرده‏اند و جایگزین کردن مکتب دیگر به جاى مکتب آنان چه مکتب شرقى و چه مکتب غربى بزرگ‏ترین خسارتى است که انسان به دست خود براى خود فراهم مى‏آورد، و کوبنده‏ترین ضربه‏اى است که با دست خود بر ساختمان انسانیت خود وارد مى‏کند، و سخت‏ترین بلایى است که جاهلانه به سر خود مى‏آورد!

اهل بیت علیهم السلام با راهنمایى‏هاى خود، بویژه با هدایت‏گرى الهى و ملکوتى خود به سوى حسنات اخلاقى، راه بهشت را به سوى انسان مى‏گشایند و جاده‏ى خطرناک دوزخ را به روى انسان مسدود مى‏کنند.

اهل بیت علیهم السلام هم چون پیامبران دلسوزترین معلمان نسبت به انسان هستند، این انسان است که باید با آگاه شدن از تعلیمات آنان و به کار گرفتن آن تعلیمات از وجود مبارکشان قدردانى کند و نسبت به ساحت مقدسشان سپاس ورزد.

روایات فراوانى در کتاب‏هاى معتبر نقل شده است که منظور از صدیقین و شهدا و صالحین در آیات قرآن مجید اهل بیت و ائمه‏ى طاهرین علیهم السلام هستند و روایات بسیارى به دنباله‏ى آیه‏ى شریفه‏ى‏

«وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً» «1».

نقل شده است که هرکس پس از خدا و پیامبر از اهل بیت که مفسر قرآن و بیان کننده‏ى سنت واقعى پیامبرند اطاعت کند در قیامت با آنان خواهد بود و بر سر همان سفره‏اى متنعّم خواهد گشت که آنان متنعم‏اند.

کمال اطاعت از خدا و پیامبر به این است که از اهل بیت اطاعت شود؛ زیرا خدا و پیامبر اطاعت آنان را به عنوان اولوالامر و اهل ذکر و دانایان واقعى واجب‏ کرده‏اند و بدون اطاعت از آنان در حقیقت خدا و پیامبر اطاعت نمى‏شود.

شیعه در کلام اهل بیت علیهم السلام‏

انسان با اطاعت از خدا و رسول و اهل‏بیت به عنوان شیعه یعنى مؤمن واقعى، مطیع کامل شناخته مى‏شود وحرمتى مافوق حرمت همه‏ى موجودات پیدا مى‏کند.

امام صادق علیه السلام فرمود:

إنَّ لِکُلِّ شَى‏ءٍ جُوهراً وَجُوهَرُ وُلْدِ آدَمَ مُحَمَّدٌ وَنَحْنُ وَشِیعَتُنا «2»

. بى‏تردید براى هر چیزى مادّه و ذاتى است و ماده و ذات فرزندان آدم، محمد صلى الله علیه و آله و سلم و ما اهل بیت و شیعیان ما هستند.

امام صادق علیه السلام به فضیل بن یسار فرمود:

أنتُم وَاللَّهِ نورٌ فِى ظُلُماتِ الأرض‏ «3»

. به خدا سوگند شما شیعیان روشنایى و نور در تاریکى‏هاى زمین هستید.

امام هشتم علیه السلام فرمود:

حَقٌّ على اللَّهِ أن یَجعَلَ وَلِیّنا رَفیقاً لِلنَّبِیّینَ وَالصدّیقِینَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحِینَ وَحَسُنَ أولئکَ رَفِیقاً «4»

. بر عهده‏ى خداست که عاشق و یار ما را هم نشین با پیامبران و صدیقین و شهیدان و صالحین قرار دهد و اینان نیکو رفیقانى هستند.

از فرزند عمر بن خطاب معروف به ابن عمر روایت شده است که پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:

مَن أحبّ عَلیّاً قَبلَ اللَّه عنه صَلاتَه وَصِیامَه وَقِیامَه واستجابَ دُعاءَه، ألا ومَن أحبّ عَلیّاً أعطاهُ اللَّهُ بِکُلِّ عَرَقٍ فِى بَدنِه مَدینَةٌ فِى الجنّةِ، ألا وَمَن أحبَّ آلَ مُحمّدٍ أمِنَ مِن الحِسابِ وَالمِیزانِ والصِراطِ، ألا وَمَن مَاتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحمّدٍ فَأنا کَفیله بِالجَنَّةِ مَعَ الأنبِیاء، ألا وَمَن أبغَض آلَ مُحمّدٍ جاءَ یَوم القِیامَةِ مَکتُوباً بَینَ عَیْنَیْهِ:

آیِسٌ مِن رَحمَة اللَّه‏ «5»

. کسى که على علیه السلام را دوست بدارد، خدا نماز و روزه و عبادت شبش را مى‏پذیرد و دعایش را مستجاب مى‏کند، آگاه باشید هرکس به على عشق ورزد خدا برابر هر رگى که در بدن دارد شهرى در بهشت به او عطا مى‏کند، آگاه باشید هرکس عاشق آل محمد باشد از حساب و میزان و صراط در امان است، آگاه باشید هرکس با آل محمد دشمنى ورزد روز قیامت مى‏آید در حالى که به پیشانى‏اش نوشته شده: ناامید از رحمت خداست.

امام صادق علیه السلام در توضیح آیه‏ى شریفه‏ى زیر فرمودند:

«إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِیُّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ اللَّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ» «6».

که شایسته‏ترین مردم به ابراهیم کسانى هستند که او را پیروى کردند و شایسته‏ترین مردم، این پیامبر و مؤمنانند و خدا یار مؤمنان است.

منظور از مؤمنان در این آیه ائمه و پیروانشان هستند.

امامان بزرگوار پیوسته عاشقان شیعه بودن را به عبادات و حسنات اخلاقى سفارش مى‏کردند و مى‏فرمودند: هرکس عامل به عبادات و آراسته به حسنات اخلاقى باشد شیعه و پیرو ما و مؤمن حقیقى است. و اعلام مى‏کردند دسترسى به‏ حقیقت تشیع و ایمان بدون عمل و زیبایى‏هاى اخلاق میسّر نیست.

امام صادق علیه السلام مى‏فرمود:

أمّا وَاللَّهِ إنَّکُم لَعَلَى دِینِ اللَّهِ وَمَلائِکَتِهِ فَأعِینُونَا عَلَى ذَلِکَ بِوَرَعٍ وَإجتهادٍ، عَلیکُم بِالصَّلاةِ وَالعِبادَةِ عَلَیکُم بِالوَرَعِ‏ «7»

. بیدار باشید به خدا سوگند شما شیعیان بر دین خدا و فرشتگان هستید، پس ما را بر پابرجا بودن به این دین به کمک پرهیزکارى و سخت‏کوشى در امور خیر یارى دهید، بر شما باد به نماز و بندگى خدا، بر شما باد به پرهیزکارى و تقوا.

سلیمان به مهران مى‏گوید: خدمت حضرت صادق علیه السلام رسیدم، گروهى از شیعیان نزد حضرت بودند و امام خطاب به آنان مى‏فرمود:

مَعاشِرَ الشِّیعةِ! کُونُوا لَنَا زَیناً وَلَا تَکُونُوا عَلَیْنا شَیْناً، قُولُوا لِلنَّاسِ حُسناً وَاحْفَظُوا ألسِنَتَکُم، وَکُفُّوها عَنِ الفُضُولِ وَقَبِیحِ القَوْلِ‏ «8»

. اى جمعیت شیعه! براى ما زینت باشید نه مایه‏ى بدنامى، با مردم سخن به نیکى و خوشى گویید، زبانتان را از گناهان مربوط به زبان حفظ کنید، و آن را از زیاده‏گویى و زشت‏گویى نگاه دارید.

امام صادق علیه السلام در این روایت بسیار مهم اوصاف شیعه را بیان مى‏کنند:

شِیعَتُنَا أهلُ الوَرَعِ وَالإجتِهادِ، وَأهلُ الوَفاءِ وَالأمانَةِ، وَأهلُ الزُّهدِ وَالعِبادَةِ، أصحابُ إحدَى وَخَمسینَ رَکعةً فِى الیَومِ وَاللَّیلَةِ، القائِمونَ بِاللَّیلِ، الصَّائِمونَ‏ بِالنَّهارِ، یُزَکُّونَ أموالَهُم وَیَحُجُّونَ البَیْتَ وَیَجْتَنِبونَ کُلَّ مُحرَّمٍ‏ «9»

. شیعیان ما اهل پرهیزکارى و کوشش در راه خدا و اهل وفاى به عهد و امانت و اهل بى‏رغبتى به دنیا و عبادت و اهل پنجاه و یک رکعت نماز واجب و مستحب در روز و شب هستند، آنان شب‏بیدار و روزه‏دار در روزند، زکات مال خود را مى‏پردازند و حج بیت را به جا مى‏آورند و از همه‏ى حرام‏هاى دورى مى‏کنند.

آنچه در صفحات گذشته خواندید شمه‏اى از فرهنگ پاک اهل بیت علیهم السلام و تعلیمات مدرسه‏ى آل محمد صلى الله علیه و آله و سلم و ویژگى‏هاى پیروان آن بزرگواران بود، این فرهنگ راهى فراروى انسان به سوى خوشبختى در دنیا و رضوان الهى در آخرت است و به جانب خوشبختى و بهشت راهى و طریقى جز این راه وجود ندارد و هر راهى جز این راه بى‏تردید ضلالت و گمراهى است.

پی نوشت ها:

______________________________

(1)- نساء (4): 69.

(2)- کافى: 8/ 214، حدیث الصیحة، حدیث 260؛ محاسن برقى: 1/ 143، باب 11، حدیث 39.

(3)- محاسن برقى: 1/ 162، باب 30، حدیث 112؛ بحار الانوار: 65/ 28، باب 15، حدیث 54.

(4)- تفسیر عیاشى: 1/ 256، حدیث 189؛ بحار الانوار: 65/ 32، باب 15، حدیث 68.

(5)- کشف الغمه: 1/ 104؛ بحار الانوار: 65/ 40، باب 15.

(6)- آل عمران (3): 68.

(7)- امالى مفید: 270، المجلس الثانى و الثلاثون، حدیث 1؛ بحار الانوار: 65/ 87، باب 16، حدیث 14.

(8)- امالى طوسى: 440، المجلس الخامس، حدیث 987؛ وسائل الشیعه: 12/ 193، باب 119، حدیث 16063